Dünya Kadınlar Günü Yazısı:‘Benim Tek Kişilik Mutfağım’

Yemek yapardım yapmasına da, mutfağı ezelden beri sevmezdim... Son 3 yıldır, iş yoğunluğunun azalmasıyla ve zon zamanlarda bu konudaki bilinçlenmenin de etkisiyle, mutfakla aram düzelmeye başladı. Her hafta gelen ekolojik meyve-sebze paketi sayesinde de işi iyice ilerlettim: Hollandalıların bile unuttuğu, bu yöreye has sebzeleri de pişirmeyi deniyorum. 

İşin güzel yanı şu ki: mutfağa girip de bir konsantre oldum mu, 4 metrekarelik mutfak 40 metrekare olur, onlarca kadınla dolar, bana yardımcı olurlar ve ben, giderek artan yalnızlığımı, unutur gibi olurum. 

Börek mi yapıyorum? Sema teyzemin şen sesiyle ‘iki kat yapıyorum’ dediğini duyar, 1 kat daha yufka eklerim, kıtır kıtır olsun diye. Sema teyzem öyle yapıyormuş deyip sosa mısırözü yağı katar ve börek içine kırmızı biber doğrarım. Yufkanın sosunu hazırlarken ‘süt de olur, yoğurt da evde ne varsa kullanabilirsin, kızım’ diyor annem yan taraftan...

Soğanları soyarken, soğana ‘sovan’ diyen Karşıyakada’ki alt komşumuz, kavururken hangi zeytinyağını, ne şekilde kullanmalı diye, Figen'le facebookdaki mesajlaşmamızı hatırlıyorum. 

Ölçü bardağını alırken arkada duran şampanya ve çay bardaklarını görünce, Elvan ile Ayşe geliyor gözümün önüne... ‘Ne yapıyorlar şimdi acaba? Hala okuldadırlar' diyorum kendi kendime... ‘Zeytinyağlı fasulyenin tadı damağımda’ deyip, göz kırpıyor Ayşe bana.

Kızım geliyor mutfağa, ‘susadım’ diyor, renkli kareli melamin bardağa limonata koyarken: ‘şu bardaklardan Ebru’ya da yollasam, çok beğenmişti’ diye hatırlıyorum. ‘Kaçtır çağırıyorlar San Fransisco’ya, bakalım gitmek ne zamana kısmet olacak?’ 

Haşlanan makarnanın suyunu ‘döksem mi’ diye düşünürken, makarna suyunu, çorba yaparak değerlendiren Nesrin teyzem geliyor aklıma... ‘Ben suyunu ölçüyle yaparım, ziyan etmem’ diyor Türkan bir yandan...

Köfte yaparken Firuzan teyzemin köfte tarifini uyguluyor, 'sarımsak da koy demiştin ama bu seferlik boşverelim' diyorum teyzeme Rotterdam Maas nehrinden, İzmir limanına doğru. Köfteleri kızartırken ‘Sanemcim ile ne güzel sohbet etmiştik köfte kızartırken’ diyorum... 

Gökben'den gizli gizli mantarları yıkıyorum ve yine de yakalanıyorum: ‘yıkanmaz mantar, silinir...’ diye uyarıyor. Mantarlı tavuk çorbasına, krema katarken ‘Ararat çok severmiş’ diye hatırlıyorum. Mercimek çorbasını ise bundan 20 sene önce teyzem ‘aa ne var onu yapmakta, gayet kolay’ diyerek tarif etmişti. O gün bu gündür Firüzan’ın mercimek çorbası pişer benim mutfağımda... 

Öyle kurabiye kek falan yapmam da, aşurenin hastasıyımdır: ah Nimet teyzem yapsa da yesem!!! Tatlı birşey yapacaksam, Sıdıka’nın kekini yaparım. Bir keresinde bize gelirken: 'sen çok sevmiştin ya, sana kekimden yaptım da getirdim' demesi çok hoşuma gitmişti.  Veya annemin cevizli havuçlu keki...  Hayatımda ilk defa geçenlerde kurabiye yaptım kızımla: Özge’nin limonlu kurabiyesi...  Çay demlerken Hatice’nin daha ortaokul ikinci sınıftayken, maharetle çay demlesi gözümün önündedir. 10 yıldır Hollanda'da yaşayan biri olmam rağmen, bırak 'spacecake' denemeyi, varlığından bile haberim yokmuş, merak dahi etmemişim: ben varsa yoksa İnci teyzemin haşhaşlı böreğini isterim ! :)

Karnıyarık yaparken, Elvan yanımda 'içine ne kadar malzeme koyalım' diye  Murat’a soruyor... Pirzola kızartıyorsam, yemekteyiz programı için Ayvalıktan gelen kuzuları düşünmeden edemiyorum... Biber kızartırken Senem, 'böyle kuru kuru olmaz, biraz salça,  baharat eklesen ya!' der. 
Yeşil mercimeği görünce ‘çoktandır yapmadım, Okşan’ın kıymalı mercimeğini yapayım bir ara’ diye hatırlatıyorum kendime. Yanında kuru barbunya: Hatiç'in barbunyasını da yapmayalı çok oldu... Bakliyat kısmı açıldı mı 'Nur teyzemden öğrenseydim keşke fava yapmasını' ...
Pesto yaparken İtalyan komşum Silvia anlatıyor yanımda. Witte de With'deki komşum Marianne'dan aldığım, besleyeci ve pratik brokolili-pırasalı makarna tarifi ise sık sık kurtarıcım olmuştur, evde yemek yoksa. 

Ve her etli türlü yapışımda, bir mimarlık workshop’unda kalabalık bir gruba yemek yaptığımda Funda'nın ‘dışardan bakınca, hani böyle güzel giyiniyor; yemek yapabilen birine benzemiyorsun’ diyerek şaşırmasını ve iltifat etmesini hatırlar, gülümserim.


Karnıbahar yaptığım günler, mutfağımın konuğu doktora hocam Belkıs hanımdır. ‘İlk kaybolan duyumuz koku olacakmış’ demişti bir keresinde. Örneğin eve yeni gelen birisi  ‘karnıbahar mı yaptın’ diye sorunca sanki altıncı his gibiymişçesine koku alarak yapılan bu tahmine şaşıracakmışız. Ve ben her karnıbahar pişirdiğimde bilimsel düşüncelere dalar, evrimin nasıl gelişeceğini tahayyül etmeye çalışırım.  

İşten geç gelmiş ve kısa sürede yemek pişirme telaşındaysam: yıllarca çalışıp, didinip iki oğluna tek başına bakan, her akşam onlara sağlıklı yemekler pişiren Münevver'den alırım kuvveti... Kalabalık misafir için hazırlık yaparken Bakırköydeki komşularımızın yardımlaşmaları gelir aklıma:  'ah nerede Yasemin ve Zeliha?'... Mutfakta daha yapacak çok iş varsa ve zaman az ise konsantrasyon için bir mum yakarım, feng shui hocam Nina'yı anarak...


Gerek hediye gelen mutfak araç-gereçleri, gerekse ‘hediye’ edilen tarifler, önerilerle dolup taşıyor. Benim mutfağıma öyle ya da böyle bir şekilde bir kadın vesilesiyle giren alet edevat, tarif, öneri, hikaye, bilimsel araştırma her seferinde anılıyor, bir tebessümle karşılanıyor, bana arkadaşlık ediyor, bu tek kişilik mutfakta... Hülya’nın dediği gibi ‘mutfağıma gelen ‘hediye’ler iyi yatırım’ anlaşılan...


İş bitmiş mutfak dağılmış, düzenlerken düzeniyle tanınan Neslihan belirir hayalimde.
Güzel yemek yapan birinden bahsedilince aklıma Makbule teyzem gelir örneğin, Aawatif'in Fas mutfağı da bambaşkadır! 


Tabii burada anamadığım ve çok sevdiğim bir çok başka kadını bir çok vesilelerle başka başka zamanlarda anıyorum. Cüzdanımda taşıdığım, sevgi dolu notunu gördükçe, İnci teyzemi hatırlarım. Her örgü ördüğümde Nur teyzem yanıbaşımda sanki. Diş fırçamı Devrim’in getirdiği kupun içinden alırım her sabah, ve her akşam... Nurten gibi, beni yüreklendiren arkadaşlarımın okuyacağını düşünerek bloğumu yazarım.  

Birbirimize ilginç şeyler anlatalım, bildiklerimizi öğretelim veya yol gösterelim, yemek tarifleri verelim, püf noktalarını paylaşıp, çevremizdeki kadınlara destek olalım... Çekememezliklerle, kuyu kazmakla vakit harcamayalım, lütfen. 


Leziz yemeklerin tadı ve hatırası damağımızda kalıyor. Hoşsohbet, içtenlikle paylaşılan en ufacık bir şey dahi baki kalıyor.


Söylenen bir söz, bir bakış, bir titreşim  farkında olun veya olmayın 'suyumuza' yerleşiyor!


Dünya kadınlar gününüz kutlu olsun... 




'Suyumuz' demişken:


Düşünce ve duyguların fizik realiteyi etkilediğini ispat etmek için Dr. Masaru Emoto ilginç bir araştırma yapmış